انعقاد و لخته سازی در تصفیه فاضلاب
فرایندهای مختلفی در انواع سیستم تصفیه فاضلاب برای پاکسازی و جداسازی آلودگی ها از پساب ها مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از این فرایندها، انعقاد و لخته سازی است. این فرایند یکی از بهترین روش ها برای جداسازی مواد بیولوژیکی و آلی معلق در فاضلاب ها بخصوص در تصفیه فاضلاب صنعتی است. در این پست قصد داریم تا به بررسی این روش و اهمیت آن در تصفیه فاضلاب بپردازیم.
منظور از انعقاد و لخته‌سازی در صنعت تصفیه آب و فاضلاب چیست؟
بسیاری از منابع آب طبیعی (مانند چاه و رودخانه) و فاضلاب‌ها مقادیر قابل توجهی مواد معلق دارند. این ذرات معلق شامل مواد معدنی، ذرات بیولوژیک و مواد آلی هستند. بازه توزیع این ذرات در آب و فاضلاب بسیار وسیع و گسترده می‌باشد. اگر ابعاد این ذرات و مواد معلق بزرگ باشد به کمک آشغالگیرها به راحتی حذف می‌شوند. اما اگر ذرات معلق در آب و فاضلاب ریز باشند باید با روش‌های پیچیده‌تری برای حذف آن‌ها اقدام کرد. پروسه حذف مواد کلوئیدی و ذرات معلق از آب و فاضلاب شامل دو مرحله انعقاد و لخته‌سازی می‌باشد.
انعقاد در تصفیه آب و فاضلاب
اشاره کردیم که حذف ذرات معلق ریز از آب و فاضلاب باید در دو مرحله انجام شود. در گام اول مواد منعقد کننده به آب و فاضلاب اضافه می‌شود تا بار ذرات کلوئیدی را خنثی کند. در نتیجه این فرآیند ذرات معلق به هم نزدیک‌تر شده و ذرات بزرگ‌تری را تشکیل می‌دهند. برای انعقاد و لخته‌سازی در تصفیه آب و فاضلاب از مواد و ترکیبات مختلفی کمک می‌گیرند. نوع ماده منعقدکننده بستگی زیادی به نوع ذرات کلوئیدی و معلق موجود در آب و فاضلاب دارد.
گاهی از املاح فلزاتی مانند آهن یا آلومینیوم برای این منظور کمک می‌گیرند. این املاح در اثر هیدرولیز به شکل هیدروکسیدهای باردار در آمده و ذرات بزرگ کلوئیدی را خنثی می‌کنند. خنثی شدن ذرات کلوئیدی باعث می‌شود، پتانسیل زتا که عامل اصلی دافعه بین ذرات کلوئیدی است کاهش یابد. منظور از پتانسیل زتا اختلاف پتانسیل بین فاز پخش شده و محیط اطراف آن است. همچنین در کنار منعقدکننده‌های اصلی از کمک منعقدکنندهها نیز در فرآیند انعقاد می‌توان استفاده کرد. به کمک این مواد سرعت ته‌نشینی ذرات کلوئیدی افزایش پیدا می‌کند. همچنین کمک منعقدکنندهها با بهینه کردن ph، میزان مصرف ماده منعقدکننده اصلی را کاهش می‌دهند.
لخته‌سازی در تصفیه آب و فاضلاب
ذرات معلق موجود در آب و فاضلاب برای حذف و تصفیه باید به صورت لخته در ته حوضچه تصفیه جمع شوند. برای این کار لازم است تماس ذرات معلق با هم که موجب تشکیل لخته می‌شود، تسریع گردد. در این مرحله از انعقاد و لخته‌سازی در تصفیه آب و فاضلاب نیاز به اختلاط آرام سوسپانسیون وجود دارد. با این کار لخته‌های بزرگ از ذرات معلق و کلوئیدی که قابلیت ته‌نشین شدن دارند، ایجاد می‌گردد.
استفاده از مخلو‌کن‌های تیغه‌ای یا پارویی برای این منظور کاربرد زیادی دارد. پارو یا تیغه مخلوط‌کن به صورت افقی و موازی یا متقاطع با جریان آب و فاضلاب نصب می‌شود. توجه داشته باشید که سرعت زیاد پارو موجب شکسته شدن لخته‌های ایجاد شده خواهد شد. فرآیند انعقاد و لخته‌سازی با هدف ناپایدار کردن ذرات معلق و برخورد آن‌ها با هم انجام می‌شود. در نتیجه این برخورد، این ذرات به هم پیوسته و تشکیل لخته‌های سنگین‌تری را می‌دهند. در پروسه لخته‌سازی باید تراکم‌سازی بیشتری بین ذرات کلوئیدی ایجاد گردد. تراکم‌سازی بیشتر باعث تولید لخته‌های بزرگ‌تر شده و تصفیه و حذف آن‌ها را ساده‌تر می‌کند.